"รู้ชีวิต รู้วิชชา ลุถึงปัญญา (2ครั้ง)
เรียนชีวิต เรียนวิชชา ลุถึงปัญญา (2ครั้ง)
นำพาชีวิต เข้าสู่วิชชา ดำเนินได้ด้วยปัญญา"
"...แรกๆมีลูกศิษย์น้อย... และมีเผ่าพันธุ์ที่น้อย ....แล้วมีผู้สืบทอดยิ่งน้อย ดังนั้นแรกๆหลวงปู่ก็เลย บอกลูกหลานว่า ไม่มั่นใจ จึงไม่มีการไหว้ครูกรรมฐาน แต่หลังจากได้สอนสั่งลูกหลานได้นานพอสมควรแล้วทำให้ได้รู้ว่าวิถีแห่งพระพุทธะ วิถีแห่งพุทธิปัญญาที่เป็นของเดิมเริ่มแต่ต้นมานั้น มิใช่เป็นของยาก ไม่เป็นของลำบาก จนทำไม่สบาย ไม่ใช่.. แต่มันกลายเป็นของง่ายสำหรับคนที่คุ้นเคย และตั้งจิตตั้งใจที่จะศึกษาอบรม เพราะฉะนั้น คำว่า
คัมภีร์นรลักษณ์ กับ
วิชานิรรูป แม้จะไม่เคยได้ยินมาในตำราเล่มใด แต่มันเป็นก็ของเก่าที่สั่งสอนอบรมเมื่อสองพันกว่าปี ความรู้ที่ไม่มีเรื่องราวชัดเจน แต่ได้ประโยชน์ทุกขณะที่ทำ
วิชชากับชีวิตกลายเป็นเรื่องเดียวกัน ไม่ใช่ชีวิตกับวิชชา คนละอย่าง นำพาเอามาใช้ไม่ได้ เพราะฉะนั้น เมื่อฐานความคิดหลวงปู่ตั้งเอาไว้ในที่ที่ความเข้าใจคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า ว่าพระองค์ทรงค้นคว้าวิชชาเพื่อเป็นประโยชน์ต่อชีวิต
ศึกษาวิชชาเพื่อให้ประโยชน์กับชีวิต อุปถัมภ์โอบอุ้มชีวิต บำรุงดูแลรักษาชีวิต แล้วก็ศึกษาชีวิตก็เพื่อไปใช้กับวิชชา สรุปสุดท้ายพระองค์ทรงก็บอกว่า
วิชชากับชีวิตเป็นเรื่องเดียวกัน เพราะสิ่งที่พระองค์ทรงรู้มิใช่เรื่องนอกชีวิต แต่เป็นเรื่องภายในชีวิต..
ภายในชีวิตนี้ที่มีเกิดขึ้นในเบื้องต้น ตั้งอยู่และแปรปรวนในท่ามกลาง สุดท้ายแตกสลายในที่สุด หลายคนมองว่านี่คือวิชชา แต่พระพุทธเจ้าทรงบอกว่านี่คือชีวิต นี่คือความเป็นจริง เป็นสัจจธรรม เป็นสิ่งที่ไม่ตาย และเป็นสิ่งที่มีอยู่กับทุกสัตว์ ทุกตัวตน บุคคล เรา และเขา สิ่งของ มันเป็นวิชชาก็ได้ เป็นชีวิตก็ด้วย และในเมื่อฐานของความคิดเรามองว่าชีวิตกับวิชชาเป็นเรื่องเดียวกัน ทีนี้เราก็จะรู้จักคุณค่าของวิชชาที่เอามาบูรณาการชีวิต นี่คือบนสรุปที่หลวงปู่ได้จากการศึกษาพุทธธรรมในถ้ำพระโพธิสัตว์
จึงมั่นใจเหลือเกินว่าคำสอนที่ตัวเองสอนสั่งออกไปไม่ได้ผิดธรรมผิดวินัย ไม่ได้เป็นเดียรถีร์นักบวชนอกศาสนา เหมือนที่ใครบางคนผู้มากด้วยวิชาอวดรู้ หรือว่าประณามหยามเหยียด ว่าเราเป็นผู้สอนนอกเรื่องนอกวิชชา นอกสาระบบของพุทธศาสนา แต่สุดท้ายเขาก็ทำให้วิชชาของพระพุทธเจ้ากลายเป็น
ของเก่าที่ต้องเก็บไว้ในตู้ โดยที่ไม่ได้เอามาใช้แก่ชีวิตได้ประโยชน์จริงๆ และเราจะทำอย่างไรให้ของเก่าที่มีค่ากลายเป็นของใหม่ที่ทรงราคา นั่นก็คือสิ่งที่เราต้องนำมาให้เป็นประโยชน์ต่อชีวิตเรา ดังนั้น วิชชากับชีวิตต้องเป็นเรื่องเดียวกันให้ได้ หน้าที่ของครูที่ดีต้องชี้นำอย่างนี้ มันก็ไม่ง่ายอีกแหละ ในเมื่อมันไม่ง่าย มันก็ต้องหาวิธี หากุศโลบาย หาความเพียรพยายาม หาช่องทางทุกโอกาส จะเห็นว่าบางทีบางครั้งหลวงปู่สอนกรรมฐาน ก็จะมีอุบายหลากหลาย ที่จะมากระตุ้นเตือนให้เราเป็นผู้ตื่น และรู้สึกตัว โดยที่ไม่หยุดอยู่กับที่ ไม่ย่ำและไม่เหยียบ ยืนอยู่กับร่อง กับรอยเดิม แต่จะมีริ้วรอยใหม่ๆเกิดขึ้นเสมอในการศึกษา เพราะ
วิชชาคือชีวิต ชีวิตคือวิชชา วิชชากับชีวิตมันไม่คับแคบถึงขนาดอยู่ในตำราและตายในตู้ แต่มันต้องกว้างขวางใหญ่โตถึงขนาดตามองเห็นได้ 180 องศา หูฟังเสียงไกลได้ 30 โยชน์ จมูกดมกลิ่นไกลได้ตั้งเป็นศอกเป็นวา ลิ้นรับรส กายสัมผัสความรู้สึกรอบกายได้อย่างน้อย 4 องคุลีกับหนึ่งกระเบียด อย่างนี้เป็นต้น นั่นคือการสัมผัสของกาย ดังนั้นก็ กระบวนการรับรู้ของกาย วาจา และใจ รวมแล้วเป็นกายกับใจ เขียนเอาไว้เรื่อง
การบรรลุในทวารทั้งหก อยู่ใน
คัมภีร์นรลักษณ์
